Neuropsychiater Theo Compernolle is zeker niet tegen de technologische vooruitgang, maar in zijn boek Ontketen je brein (Lannoo, 2014) waarschuwt hij wel nadrukkelijk voor de nefaste gevolgen van altijd ‘aan’ staan, stress, multitasken, gebrek aan rust en open kantoren.
Compernolle onderscheidt drie breinsystemen: het reflexbrein, het reflecterende brein en het archiverende brein. Het reflexbrein reageert op prikkels uit de omgeving, het reflecterende brein stelt ons in staat om na te denken en het archiverende brein ordent de informatie, zodat het denkbrein eruit kan putten.
Nu heeft het reflexbrein vaak de overhand, zonder dat we het in de gaten hebben. En omdat ze hun brein onvoldoende kennen, doen slimme mensen domme dingen. Compernolle onderscheidt vijf breinboeien:
- De wortel van het probleem: altijd online zijn
- Multitasking en taakwisseling: het maakt je een warhoofdige homo interruptus
- Negatieve stress: de pest voor je reflecterende brein
- Gebrek aan pauzes en slaap: een epidemisch probleem
- Breinvijandige open kantoren: lawaai leidt tot cognitieve/emotionele uitputting
Als we die breinsystemen niet leren te benutten, leidt onze productiviteit, creativiteit en gezondheid eronder, waarschuwt Compernolle. Dat burn-out jaarlijks 1 op de 7 mensen treft, lijkt zijn standpunt te onderstrepen.
De belangrijke vraag is: hoe gaan we breinboeien te lijf met datzelfde brein dat ons tot homo interuptus maakt? Compernolle geeft daarvoor de volgende tips:
- Identificeer wat belangrijk werk is en plan tijd om er ongestoord aan te kunnen werken. Koppel jezelf op die momenten volledig los van je omgeving.
- Doe één ding tegelijk als je creatief én productief wilt zijn. Alles wat afleidt genadeloos elimineren dus.
- Verwerk e-mails, telefoontjes en kleine klusjes in clusters: serieel in plaats van door elkaar. Compernolle voorspelt een productiviteitswinst van 20 tot 25 procent.
- Vul pauzes niet met je smartphone, maar geef je brein rust om de kennis te archiveren.
De voorstellen die Compernolle doet, zijn tamelijk radicaal van aard. Mijn ervaringen met drukke mensen is dat radicale veranderingen vaak niet haalbaar zijn. Door stress is het lastig om hoofd- van bijzaken te onderscheiden. Je hebt moeite met beslissen. Je bent waarschijnlijk extra gespannen en alert.
Het is echter wel haalbaar om je bewust te worden van je gevoeligheid voor prikkels, bewuster te sturen op meer focus (bijvoorbeeld met een Tomato Timer), meer tijd te maken voor herstel en zo verder. Heb je daarbij een steuntje in de rug nodig, dan kun je altijd een beroep op me doen.
Mijn eigen productiviteitstips lezen? Bestel Het ABC van plannen, organiseren en optimaliseren.