Internationale Vrouwendag kreeg een feestelijk tintje. Het netwerk waartoe ik behoor verkoos me tot Netwerkster van het jaar 2020. Ik werd gehuldigd met bloemen, cadeaus en een uniek speldje waarin edelsmid Will de Heij het verhaal van mijn werk had verwerkt. Heel erg leuk!
Bij deze eer hoort echter ook een verplichting, namelijk dat ik dit najaar een avond verzorg over een onderwerp naar keuze. Het ligt voor de hand dat ik iets ga vertellen over de scriptie die ik schrijf – over proactief burn-out preventiegedrag (PBPG). En omdat daar zoveel over te vertellen is, licht ik graag vast een tipje van de sluier.
Elk jaar zijn er méér mensen met burn-outklachten volgens TNO/CBS, in 2019 maar liefst 17,3% van alle werknemers. Nu zijn burn-outklachten wel bijzonder breed geoperationaliseerd door de instanties. Als je een paar keer per maand moe opstaat en uitgeblust op je werk zit, val je al in de risicogroep.
Maar dat veel mensen stressklachten hebben, is wél zeker. Die stressklachten bestaan niet alleen uit uitputtingsverschijnselen, maar ook uit gevoelens van cynisme of depersonalisatie, en het idee veel minder goed te presteren. Met toegenomen moeite om zin van onzin te onderscheiden. Het gevoel dat je filter stuk is, zoals een van mijn klanten het laatst pijnlijk treffend beschreef.
In ons onderzoek bekijken we (mijn collega-onderzoekers en ik) óf en wanneer mensen in actie komen als ze burn-outklachten hebben. En wat hun motivatie is om dit al dan niet te doen. Onder proactief burn-out preventiegedrag (PBPG) verstaan we dan dat mensen opmerkzaam zijn op de situatie, er iets aan willen veranderen, daartoe ook actie nemen en de uitkomsten monitoren.
Wat uit de eerste resultaten opvalt: meer dan de helft van de mensen met burn-outklachten maakt dat helemaal niet bespreekbaar in de organisatie. Met als redenen: het is net niet erg genoeg, het heeft toch geen zin, ik durf het niet, maar ook: het ligt niet in mijn karakter om te gaan miepen. Pas bij een crisis komen ze in beweging. Maar dan is het geen proactief, maar reactief gedrag geworden.
Gelukkig hebben alle participanten die nare periode zonder uitval doorstaan. Het mooiste uit al hun verhalen zijn de persoonlijke levenslessen. Van zowel de reactieve als de meer proactieve participanten.
‘Wat heb ik nu nodig?’ vraagt een van hen zich bij moeilijke momenten steeds af. Door goed te voelen wat er ‘in haar’ gebeurt, vindt ze steeds de meest passende vervolgstap en blijft zo ook haar burn-out vóór.
Ik vind het een simpele, maar steengoede vraag die je dichterbij jezelf kan brengen. Zodat je het gewaar kunt worden als ingrijpen – ofwel PBPG – nodig is. Daarom is mijn tip:
Stel jezelf steeds weer de vraag: ‘Wat heb ik nu nodig?’
En weet je het antwoord? Laat niets of niemand je er dan van weerhouden om jezelf op één te zetten en ook echt te doen wat nodig is. Wil je graag hulp bij het beantwoorden van deze vraag? Neem een kijkje op mijn website om te zien wat ik voor je kan betekenen.
Vaker tips ontvangen? Abonneer je op de Timemanagementtip van de week. Of lees Het ABC van plannen, organiseren en optimaliseren.