Krijg je stress van spullen? Volgens trendwatcher James Wallman wel. Dit weekend kwam ik er eindelijk toe zijn ontzettend interessante boek Ontspullen te lezen. Van de Engelse titel gaat trouwens meer urgentie uit: Stuffocation ofwel: stikken in stuff. Ja, dat hakt er wel in.
En Wallman maakt het schrikeffect meer dan waar. Overdaad is volgens hem het materiële equivalent van de obesitasepidemie: te veel spullen en te weinig doen is schadelijk voor onze gezondheid. En hij roept dat niet alleen, hij onderbouwt het ook. Ondanks onze welvaart hebben we in het westen meer psychische aandoeningen dan ooit. Een hoog inkomen is dus geen maatstaf voor geluk, en steeds meer mensen beseffen dat. Ze keren de consumptiemaatschappij de rug toe.
Ik moest meteen denken aan het afgelopen Sinterklaasfeest. Drie familieleden gingen naar huis met een nieuwe powerbank, vaak hun 2e of 3e exemplaar al. Want ja, 10.000 mAh is natuurlijk beter dan 5.000 mAh.
Powerbanks zijn symbool voor onze wegwerpcultuur. In 1e instantie accepteer je nog knarsetandend dat je smartphone leeg is, dan besef je dat je hem onderweg kunt opladen (hoera), vervolgens moet dat ook nog snel gebeuren en tot slot kies je voor de snufjes, zoals meerdere poorten en zonnecellen.
Op deze manier wordt de economie aangejaagd. Maar wat doen we met al die gedateerde powerbanks? Precies, ze worden weggegooid. En dat begint toch te knagen.
Tegelijkertijd gaf Sinterklaas ook twee keer een heel verrassend cadeautje: NIKS. Volgens Greenpeace is dat het ideale cadeau voor de Nederlander die alles al heeft. Eén van mijn familieleden had er zelfs heel bewust om gevraagd. En dat past uitstekend in de trend die Wallman signaleert. We hebben genoeg van overdaad. We kunnen onze spullen niet meer opbergen, ze zorgen voor overlast en als klap op de vuurpijl raken we ze aan de straatstenen niet kwijt.
Maar Wallman komt met meer dan een oproep om te consuminderen, te ontspullen, te minimaliseren of op te ruimen voor je doodgaat. Hij stelt een alternatief voor dat ons in staat stelt te blijven consumeren terwijl het het milieu niet schaadt: experiëntialisme. ‘Doe ervaringen op,’ zegt hij, ‘belevenissen maken je gelukkiger dan goederen.’ Dat komt zo:
- Al was je er in het begin nog zo blij mee, je raakt gewend aan nieuwe spullen. Hedonistische aanpassing heet dit. Terwijl herinneringen aan je belevenissen nooit vervelen;
- Een ervaring heeft minder invloed op je status – iets waar mensen zich bij het kopen van spullen veel zorgen over maken. Materiële aankopen houden mensen uit elkaar, omdat ze gaan vergelijken;
- De ervaringen die je opdoet (hobby’s, type vakanties, vrijetijdsbesteding) maken onderdeel uit van je identiteit, meer dan spullen;
- belevenissen brengen mensen dichter bij elkaar. Je hebt bijvoorbeeld iets om over te praten het zorgt ervoor dat je deel uitmaakt van een sociale groep;
- een slechte aankoop blijft een slechte aankoop. Maar een slechte vakantie wordt achteraf een goed verhaal!
Doen is dus beter dan hebben, en eigenlijk weten we dat zelf ook wel. De tip van de week is dan ook (naar de ondertitel van Wallmans boek):
Leef meer met minder
Ik ga het de komende tijd in elk geval proberen! Oja. Ga je binnenkort kerst vieren? Ik heb twee cadeautips. Start direct met experiëntialisme en vraag NIKS. Of, als dat je net wat te snel gaat, vraag dan Ontspullen van James Wallman. Echt, het is hip & happening.
Hartelijke groet,
Martine Vecht
Vaker tips ontvangen? Abonneer je op de Timemanagementtip van de week.