Leidinggevende heeft nog veel te doen

De scriptie is af. Maandenlang heb ik me vastgebeten in zogeheten burn-outpreventie gedrag. Proactief gedrag van werknemers met burn-outklachten op zoek naar sociale steun van de leidinggevende. Een kwalitatief onderzoek naar wat mensen zelf doen als ze merken dat het niet goed gaat. Dat onderzoek maakt deel uit van een veel groter promotie-onderzoek naar het gebruik van hulpbronnen bij burn-outklachten. De 'hulpbronnen-theorie' wil dat mensen die ervaren dat hun welbevinden afkalft, proberen daar iets aan te doen. Dat is logisch: als je ergens last van hebt, zoek je manieren om daarmee om te gaan. Ondanks alle aandacht voor burn-outpreventie was echter nooit goed in kaart gebracht wat gestreste werknemers in zo'n geval uit zichzelf doen. Mijn onderzoek geeft aan dat twee derde van de werknemers met burn-outklachten daarvan proactief gewag maakt bij de leidinggevende. In bedekte termen of, als daar geen gehoor op komt, door heel stevig grenzen te stellen. Het water staat dan soms al aan de lippen. Dat zou ik als organisatie van harte toejuichen, want een leidinggevende kan pas helpen als duidelijk is wie die hulp nodig heeft. Zeker nu hij (of zij) doordat mensen vaak  thuiswerken veel minder feeling heeft met hoe druk die medewerker nu [...]

Leidinggevende heeft nog veel te doen2022-05-30T12:16:10+02:00

In balans blijven (coronaweek 5)

Meestal vind ik thuiswerken heerlijk. Tussen 2008 en 2016 schreef ik samen met Leid Oudemans een reeks scheurkalenders over timemanagement. Het waren de jaren waarin thuiswerken, (eerst telewerken, later Het Nieuwe Werken genaamd), in opkomst was. Early adaptors waren er positief over: hun werk was van hogere kwaliteit en ze voelden zich productiever: op hun thuiswerkplek konden ze zich namelijk beter concentreren en sneller werken. HNW bleek niet de verkapte bezuinigingsmaatregel waar ik het concept in eerste instantie voor aan zag. Het droeg bij aan minder drukte in de steden en op de wegen en aan een betere werk-privébalans. Het bood mensen meer autonomie en het gemis aan sociale contacten bleek reuze mee te vallen. Je ging immers nog steeds af en toe naar je werk, waar je inmiddels vaak met tientallen anderen een kantoortuin moest delen. Reden te meer om elk excuus aan te grijpen om een dagje thuis te werken! Lekker rustig. Nu werkt van de complete beroepsbevolking misschien wel 2/3 thuis (pedagogische beroepen meegerekend): bijna 6,5 miljoen mensen. Alle geneugten van thuiswerken ten spijt, wanneer dit soort zaken worden opgelegd, zijn ze lang zo lollig niet meer, is mijn ervaring. En als mijn vrees gegrond is, moeten [...]

In balans blijven (coronaweek 5)2020-08-09T12:11:53+02:00

Scriptie in wording

Internationale Vrouwendag kreeg een feestelijk tintje. Het netwerk waartoe ik behoor verkoos me tot Netwerkster van het jaar 2020. Ik werd gehuldigd met bloemen, cadeaus en een uniek speldje waarin edelsmid Will de Heij het verhaal van mijn werk had verwerkt. Heel erg leuk! Bij deze eer hoort echter ook een verplichting, namelijk dat ik dit najaar een avond verzorg over een onderwerp naar keuze. Het ligt voor de hand dat ik iets ga vertellen over de scriptie die ik schrijf - over proactief burn-out preventiegedrag (PBPG). En omdat daar zoveel over te vertellen is, licht ik graag vast een tipje van de sluier. Elk jaar zijn er méér mensen met burn-outklachten volgens TNO/CBS, in 2019 maar liefst 17,3% van alle werknemers. Nu zijn burn-outklachten wel bijzonder breed geoperationaliseerd door de instanties. Als je een paar keer per maand moe opstaat en uitgeblust op je werk zit, val je al in de risicogroep. Maar dat veel mensen stressklachten hebben, is wél zeker. Die stressklachten bestaan niet alleen uit uitputtingsverschijnselen, maar ook uit gevoelens van cynisme of depersonalisatie, en het idee veel minder goed te presteren. Met toegenomen moeite om zin van onzin te onderscheiden. Het gevoel dat je filter stuk [...]

Scriptie in wording2020-07-13T15:57:31+02:00

Open kaart

Mam, wil je me naziën? Mijn zoon staat bedremmeld in de deuropening. Eerst denk ik nog dat ik hem niet goed verstaan heb. Maar dan valt het kwartje. Het is april 2019, examentijd, en hier staat een kind met ernstig uitstelgedrag. Mooi weer had hij gespeeld, de afgelopen weken. Telkens als wij vroegen hoe het ging, kwam hij op de proppen met een fraaie planning. ‘Ik ben nu bezig hiermee, en dan ga ik dat doen.’ Maar intussen is hij dus eigenlijk zijn tijd aan het verkloten. ‘Het erge is: ook zonder te leren haal ik voldoendes,’ zegt hij sip. ‘Maar ik wil liever mooie cijfers!’ Hij slaagt, maar niet met vlag en wimpel zoals hij graag had gewild. Toch heeft het iets opgeleverd: voortaan weet hij mij te vinden als dat gevoel van apathie hem weer eens overvalt. Alles beter dan blijven rondlopen met die nare combinatie van schaamte en zorg. Natuurlijk moet hij mettertijd leren om meer zelfstartend te worden. Maar ik prijs het in hem dat hij het toen heeft aangedurfd om open kaart te spelen. Want in de interviews die ik voer voor mijn scriptie over burn-outklachten, merk ik dat niet alleen 'het zwaar hebben' een [...]

Open kaart2020-07-13T12:46:50+02:00

Piekmoment

'Dit hebben we kut georganiseerd!' Briesend komt de teammanager binnen. Hij heeft in de file gestaan en is te laat. Maar zijn frustratie komt vooral door de onhandige timing van deze workshop over timemanagement: midden in de drukste periode van het jaar, zodat een dagje niet op kantoor zich presenteert als een regelrecht drama. De noodzaak voor deze workshop is overduidelijk, al sta ik het eerste uur met buikpijn voor de groep. Maar wat me vooral verbaast, is de passiviteit waarmee het team het erop aan heeft laten komen. Hoe kan het, dat deze geplande workshop ze toch heeft overvallen? Ik denk dat ik het begrijp. Als je het druk hebt, heb je een aantal mogelijkheden om daarmee om te gaan. Je kunt meer werken door langer op kantoor te blijven of werk mee naar huis te nemen, of sneller werken door taken te combineren of output eerder op te leveren, met foutjes desnoods. Maar voor optie drie - slimmer werken - moet je creatief zijn, en dat gaat nu juist zo lastig als je moet pieken. Je functioneert dan op het scherp van de snede: volkomen gefocust op het behalen van je doelen. Even uitzoomen is er niet bij, [...]

Piekmoment2020-06-04T07:59:17+02:00

Week van de Werkstress niet zinvol

'Waar werk weer werkbaar wordt'. Deze vreselijke alliteratie had ik in de beginjaren van mijn bedrijf als pay-off onder mijn bedrijfsnaam staan. Volgens een marketingcursus die ik had gevolgd, moest het zinnetje de essentie weergeven van wat ik te bieden had. Nou, dat was dan bij benadering wel gelukt, maar het klonk voor geen meter. Nu, een paar dagen na de Week van de werkstress, moet ik terugdenken aan die pay-off. Al sinds het begin volg ik de jaarlijkse  campagne die het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 2014 lanceerde om het taboe op werkstress te doorbreken en met oplossingen te komen. Inmiddels zijn er honderden organisaties uit het bedrijfsleven betrokken en zag ik de afgelopen week op social media talloze oproepen voorbij komen om mee te doen met Masterplan maandag, Deadline dinsdag, Workout woensdag, Digital detox donderdag en Vrolijke vrijdag. De Week van de Werkstress was namelijk omgedoopt tot de Week van het Werkplezier. Goed, ik ben duidelijk niet de enige die van allitereren houdt. Maar het punt is: helpt deze campagne? Neemt werkstress af, wordt werk weer werkbaar? Nee, realiseerde ik me tot mijn schrik, toen ik de cijfers van 2014 en nu naast elkaar legde. Toen [...]

Week van de Werkstress niet zinvol2020-05-03T23:31:08+02:00

Deze eigenschap maakt je minder vatbaar voor burn-out

'Wat ga je laten vallen?' We lopen de laatste etappe van het Pieterpad. De vriendin die ik vertel over mijn drukke najaar, kijkt me vorsend aan wanneer ze me de vraag stelt. Hier spreekt een ervaren manager die alert is op burn-outsignalen! Een goede vraag, maar ik realiseer me: ik hoef niets te schrappen. Ik heb namelijk geanticipeerd op deze periode. Afgelopen zomer beschreef ik hier al dat ik dagen uit mijn agenda streepte; dat waren geen loze woorden. Al komt deze vijfdaagse wandelvakantie wel als geroepen. In de aanloop hiernaartoe heb ik gebeuld, ik geef het toe. Iemand die zich overbelast voelt, zal de drukte meestal in goede banen proberen te leiden. Grofweg vallen die acties uiteen in drie categorieën: hard blijven werken, eisen op het werk, thuis en privé verminderen en/of (meer) gebruik maken van hulpbronnen. Bij mij lag het accent dus op tijd vrij maken. In de buitenlucht zijn en bijkletsen met mijn vriendin bleek ook een flinke energiegever. Zo bereikten we de Sint-Pietersberg! Hoe zit het met die andere vormen? De vraag van mijn vriendin illustreert wat de meeste leidinggevende doen wanneer stress onderwerp van gesprek wordt: ze kijken wat je kunt laten vallen. Noodzakelijkerwijs is [...]

Deze eigenschap maakt je minder vatbaar voor burn-out2020-03-29T12:40:17+02:00

Apparatenstress

Wat doet het met je als internet eruit ligt, de computer traag is of het kopieerapparaat is vastgelopen? In het beste geval raak je enkel geïrriteerd. In het slechtste geval borrelen intense haatgevoelens naar de oppervlakte en moet toetsenbord, muis of monitor het ontgelden. Apparatenstress is zo’n groot probleem dat er zelfs een term voor is bedacht: Technology Related Anger (TRA). TRA zorgt niet alleen voor schade aan apparaten en productiviteitsverlies, maar leidt ook tot gedemotiveerde medewerkers en ziekteverzuim. Zonder elektronica zijn we volslagen hulpbehoevend. Laat apparatenstress echter je werkplezier niet vergallen. Kom in actie: Organiseer uitleg of een cursus als je met een nieuwe applicatie moet werken. Verzamel veelvoorkomende problemen en deel oplossingen met collega's. Of zoek op internetfora naar tips. Let bij de aanschaf van software niet alleen op kosten, maar ook op gebruiksvriendelijkheid en stabiliteit. Of vraag je werkgever dit te doen. Upgrade goed werkende software niet automatisch alleen omdat de nieuwste versie beschikbaar is. Dat kan je duur komen te staan.

Apparatenstress2017-06-12T11:25:26+02:00

Workaholic

Onderzoekers van de Noorse universiteit Bergen ontwikkelden een korte test om werkverslaving te meten. Als je op onderstaande vragen meer dan vier keer ‘vaak’ of ‘altijd’ antwoordt, werk je meer dan goed voor je is: • Zoek je voortdurend extra momenten om te werken? • Offer je je hobby’s, vrije tijd of sport op voor het werk? • Besteed je meer tijd aan je werk dan de bedoeling was? • Werk je om je schuld- of angstgevoel te verminderen of om je niet machteloos of depressief te voelen? • Vinden anderen dat je minder zou moeten werken? • Raak je gefrustreerd als je niet kunt werken? • Heeft je gezondheid te lijden onder je werk? De vragen zijn gebaseerd op de symptomen van andere vormen van verslaving. Wel iets om serieus te nemen dus.

Workaholic2016-12-06T15:19:19+01:00

Bewust ademhalen

Uit onderzoek blijkt onomstotelijk: mediteren werkt stressverlagend. Maar stel dat je geen zitvlees hebt of gewoon niet het meditatietype bent? Maak er dan ‘bewust ademhalen’ van. Je neemt dan toch je rust: daar gaat het om. Deze ademhalingsoefening kun je overal doen: onderweg, tijdens je pauze of tijdens een saaie meeting. Ga goed rechtop zitten. Concentreer je op je ademhaling: in… uit…. Voel waar je lijf gespannen is; ontspan die spieren. Doe dit een minuut of drie, of langer als je wilt. Door deze methode komt er meer zuurstof in je bloed (en dus je brein). Je kunt je weer beter focussen. Lekker toch?

Bewust ademhalen2016-06-26T11:06:18+02:00
Ga naar de bovenkant